Ikonopejzaże. Obrazy o ikonach. PAWEŁ WYBORSKI – malarstwo

Próba życiorysu artystycznego.

Urodziłem się w 1975 roku w Starogardzie Gdańskim. Jestem absolwentem socjologii kultury na Uniwersytecie Gdańskim (1999). Maluję i rysuję od dzieciństwa. W latach 1993-1995 pobierałem prywatne nauki u Anny Królikiewicz z gdańskiej ASP, dziś profesor tej uczelni. Od 1998 roku regularnie wystawiam w kraju i poza Polską. Poruszam się głównie w ramach tradycyjnej laserunkowej techniki olejnej. Od 2003 roku jestem mieszkańcem Gdańska.

Studiowałem na studiach doktoranckich Instytutu Socjologii UAM w Poznaniu pod opieką prof. Marka Krajewskiego z Zakładu Badań Kultury Materialnej i Wizualnej. Prowadziłem zaawansowane badania nad wybranymi kulturowymi aspektami współczesności, napisałem na ten temat kilka artykułów opublikowanych w książkach i periodykach. Zawsze fascynował mnie temat współczesnej duchowości, przemian religijności, estetyzacji codziennej praktyki społecznej i przemian konsumpcji.

W styczniu bieżącego roku, za działalność malarską, zdobyłem nominację do Wierzyczanki, nagrody Prezydenta Starogardu Gdańskiego w dziedzinie kultury. W tym samym roku otrzymałem stypendium kulturalne Prezydenta Starogardu na projekty plastyczne realizowane w 2016 na terenie Starogardu. W marcu 2016 zostałem nagrodzony Gryfem Kociewskim – nagrodą Starosty Starogardzkiego w kategorii „Twórca Roku 2015” – za cykl obrazów o ikonach. W czerwcu 2016 zostałem laureatem stypendium kulturalnego Miasta Gdańska.

Rys teoretyczny projektu.Punktem wyjścia konceptu obrazów o ikonach jest założenie, że ikona, wbrew niektórym obiegowym opiniom, nie jest tworem skostniałym, obliczonym na reprodukowanie się wedle dawno ustalonych schematów. Wolę potraktować ją jako temat żywy i pokusić się o sprawdzenie granic tego fenomenu, poszukiwać jego substancji. Od lat prowadzę malarski dialog z tematyką ikony, od samego początku rozważam wątek Całunu – ten złożony temat przewijał się w wielu obrazach i wcześniejszych wystawach (w Belgii, Holandii, Stanach Zjednoczonych i oczywiście w Polsce). Koncept obrazów o ikonach jest projektem nowszym, ukutym w ubiegłym roku dla potrzeb pojęciowego uchwycenia tych malarskich prób dyskutowania z określoną tradycją estetyczną i stanowi logiczne następstwo wcześniejszej pracy twórczej. Obrazy o ikonach stały się treścią i głównym motywem wystaw w ostatnich latach (m.in. w Legnicy, duńskim Hillerod, Gdańsku, Supraślu, Starogardzie, Wejherowie). Ten pomysł zyskał zainteresowanie ze strony innych galerii i będzie kontynuowany w następnych wystawach.

Ważną kategorią obrazów o ikonach są odniesienia do dalszych planów ikonowych przedstawień: scen miejskich, fasad budowli, krajobrazu. Roboczo określam je ikonopejzażami lub pejzażami metafizycznymi. Ikonopejzaże wyciągają z ikony elementy pejzażu i na takich skrawkach próbują znaleźć własne uzasadnienie. Fundamentem ikonopejzaży pozostaje w moim odczuciu świetlistość i immaterialność. Świetlistość związana jest z użyciem złota, choć nie są to złocenia typowo ikonowe, bo pochodzące ze złotych pyłów, a nie płatków, często wykorzystujące szeroką paletę złocistych odcieni, także bliskich srebru. To naturalne nawiązania do Pawła Florenskiego i przekonania, że „ikonę maluje się na świetle”, jako że światło właśnie stanowi konstytutywny element ikony. Z kolei ich immaterialność (luźne nawiązanie do Lyotarda) polega na tym, że przedstawienia zostają osnute wokół przenikających się materii drzew, budynków i powietrza. Materia staje się w nich rozmyta, jej granice zamazane, jest to trochę próba uduchowienia materii, napowietrzenia, wpompowania w nią niejednoznaczności, przezroczystości i świetlistości.

Koncept obrazów o ikonach jest projektem płynnym i żywym, wciąż ustalającym się i niezamkniętym. Jestem przekonany, że jest to projekt obiecujący, rozważający na gruncie przyjętych założeń estetycznych kilka wyłaniających się wariantów. Jego naczelnym zamierzeniem jest przedyskutowanie tych możliwych wariantów. Kolejne prace, a nader wszystko dalsze wystawy stanowią po temu najlepszą sposobność.

Wybrane wystawy indywidualne:

2016 Galeria Ring/Galeria Sztuki w Legnicy

2016 Galeria Filharmonii Kaszubskiej, Wejherowo

2016 Galeria Zamkowa, Zamek Joannitów, Skarszewy

2015 Galeria Zmienna, Supraśl

2015 Galeria Mariacka, Gdańsk

2015 Ikonostas, Klubokawiarnia Szafa, Starogard Gdański

2009 Media Center, Astana, Kazachstan

2008 Galeria A, Starogard Gdański

2007 Galerie Nieuw Schoten, Haarlem, Holandia

2007 Galerie Rodipa/Concipio, Tienen, Belgia

2005 Galerie Nieuw Schoten, Haarlem, Holandia

2005 Galerie Concipio, Lubeek, Belgia

2004 Galeria A, Starogard Gdański

2002 Galerie Embryo2, Lubbeek, Belgia

2002 PII Gallery, Filadelfia, USA

2001 Leda Gallery, Chicago, USA

2001 Galeria Mariacka, Gdańsk

2000 Ratusz Miejski, Kościerzyna

2000 Galeria na Zamku Joannitów, Skarszewy

1999 Miejski Dom Kultury, Gdańsk

1998 Ratusz Staromiejski, Gdańsk

Wybrane wystawy zbiorowe:

2014 Annaborg Kunstforening, Hilleroed, Dania

2007 Me Art Gallery, Waszyngton, USA

2007 Wystawa sztuki polskiej na pięćdziesięciolecie Traktatu Rzymskiego, Rzym, Włochy

2006 Project Palabras para el Viento, Burgos, Hiszpania

2004 Galeria Studio M, Warszawa

2002 Galerie Embryo, Leuven, Belgia

2002 King Hale Gallery, Sarasota, USA

Obrazy w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą: w Stanach Zjednoczonych, Belgii, Danii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Indiach, Austrii, Francji, Niemczech i Irlandii.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA